THỊ TRƯỜNG BÃO HÒA: 5 CHIẾN LƯỢC GIÚP DOANH NGHIỆP TĂNG TRƯỞNG BỀN VỮNG

Thị trường bão hòa không phải là thử thách không thể vượt qua, mà là cơ hội để doanh nghiệp tái khởi động và phát triển mạnh mẽ. Bằng cách áp dụng các chiến lược thông minh, từ đổi mới sản phẩm, tối ưu chi phí đến khai thác thị trường ngách, bạn có thể không chỉ tồn tại mà còn vươn lên dẫn đầu. Cùng Trường Doanh Nhân HBR khám phá ngay 5 chiến lược giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững trong bài viết này!

1. Thị trường bão hòa là gì?

Thị trường bão hòa (hay còn gọi là Market Saturation) là tình trạng phát sinh khi lượng sản phẩm hoặc dịch vụ trong thị trường đã đạt mức tối đa. 

Theo Mr. Tony Dzung, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HBR Holidngs chia sẻ: “Khi thị trường bão hòa, một công ty có thể tiếp tục tăng trưởng bằng cách cải tiến sản phẩm để kích thích lại nhu cầu khách hàng, hoặc thông qua việc giành lại thị phần từ các đối thủ cạnh tranh.”

Ví dụ: Khi thị trường điện thoại di động trở nên bão hòa, các công ty lớn như Samsung và Apple buộc phải không ngừng cải tiến sản phẩm của mình để duy trì doanh thu. Điều này bao gồm việc phát triển các tính năng mới, cải thiện hiệu suất, và tạo ra các dòng sản phẩm đặc biệt để thu hút người tiêu dùng, vì thị trường không còn nhiều cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ.

2. Nguyên nhân dẫn đến thị trường bão hòa

Thị trường bão hòa có thể xảy ra do nhiều yếu tố, từ sự cạnh tranh khốc liệt và sự đổi mới sản phẩm ở góc độ vi mô, đến việc cơ sở khách hàng đã được phục vụ hết ở góc độ vĩ mô.

1 - Theo góc nhìn vi mô

Sự bão hòa thị trường có thể xảy ra khi một thị trường cụ thể không còn nhu cầu từ người tiêu dùng đối với sản phẩm của công ty. Điều này thường xảy ra khi các đối thủ cạnh tranh thu hút được nhiều khách hàng hơn bằng cách quảng bá sự khác biệt qua quảng cáo hoặc giảm giá. 

Ngoài ra, sự đổi mới sản phẩm từ đối thủ cũng có thể làm giảm nhu cầu và mong muốn của người tiêu dùng đối với sản phẩm của công ty.

Ví dụ, trong ngành điện thoại thông minh, khi các công ty như Apple và Samsung đã chiếm lĩnh gần như toàn bộ thị trường, các đối thủ cạnh tranh mới khó có thể thu hút khách hàng. 

Các công ty này có thể cố gắng thu hút khách hàng thông qua quảng cáo mạnh mẽ hoặc giảm giá sản phẩm, nhưng sự đổi mới từ đối thủ (ví dụ: công nghệ camera mới hoặc tính năng đặc biệt) có thể làm giảm sự quan tâm của người tiêu dùng đối với các sản phẩm cũ hơn.

2 - Theo góc nhìn vĩ mô

Từ góc độ vĩ mô, thị trường bão hòa xảy ra khi toàn bộ cơ sở khách hàng đã được phục vụ và công ty không còn khả năng thu hút thêm khách hàng mới. Khi đó, thị trường trở nên bão hòa và không còn cơ hội phát triển thêm.

Ví dụ, trong ngành ô tô, khi thị trường xe hơi tại một quốc gia đã đạt mức tiêu thụ tối đa, không có thêm khách hàng mới để phục vụ, các công ty xe hơi sẽ gặp khó khăn trong việc tăng trưởng. 

Đây là lúc thị trường ô tô trở nên bão hòa, và các công ty phải tìm kiếm các cơ hội phát triển mới, như mở rộng sang các thị trường quốc tế hoặc phát triển xe điện để đáp ứng nhu cầu mới.

3. Dấu hiệu nhận biết thị trường bão hòa 

Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của thị trường bão hòa sẽ giúp doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược ứng phó kịp thời, đảm bảo sự phát triển bền vững.

1 - Sự xuất hiện của một số ít nhà cung cấp lớn
Khi thị trường bão hòa, chỉ còn lại một vài nhà cung cấp lớn chiếm lĩnh thị phần, trong khi các công ty nhỏ gặp khó khăn trong việc gia nhập hoặc duy trì hoạt động do lợi nhuận thấp và rào cản cạnh tranh cao.
Ví dụ: Trong ngành hàng không, những hãng bay lớn như Vietnam Airlines và Bamboo Airways chiếm ưu thế thị trường, khiến các hãng nhỏ khó có thể cạnh tranh hiệu quả.
2 - Lợi nhuận giảm và cạnh tranh gay gắt
Khi thị trường bão hòa, sự cạnh tranh trở nên khốc liệt, dẫn đến lợi nhuận giảm sút. Các doanh nghiệp phải cạnh tranh không chỉ về giá mà còn về chi phí marketing gia tăng.
Ví dụ: Trong ngành bán lẻ, các siêu thị lớn như VinMart và Co.opmart thường xuyên giảm giá sản phẩm để thu hút khách hàng, điều này làm thu hẹp biên lợi nhuận của các doanh nghiệp.
3 - Nhu cầu tiêu dùng không tăng trưởng
Một dấu hiệu rõ ràng của thị trường bão hòa là khi nhu cầu tiêu dùng không còn tăng trưởng nữa. Điều này thường xảy ra khi sản phẩm đã đạt mức độ phổ biến tối đa và thị trường không còn không gian để mở rộng.
Ví dụ: Trong ngành ô tô, khi số lượng xe hơi đã đủ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, doanh số bán hàng sẽ chững lại.

4. Doanh nghiệp nên làm gì khi thị trường bão hòa?

Khi thị trường bão hòa, tức là có quá nhiều sản phẩm/dịch vụ tương tự đang cạnh tranh và nhu cầu của khách hàng đã được đáp ứng khá đầy đủ, doanh nghiệp cần có những chiến lược phù hợp để tồn tại và phát triển. 

Dưới đây là 5 cách hiệu quả mà các chủ doanh nghiệp nên áp dụng:

4.1. Đổi mới sản phẩm và dịch vụ

Đổi mới chính là chìa khóa giúp bạn bứt phá và tạo dựng sự khác biệt giữa hàng loạt đối thủ cạnh tranh. Khi thị trường ngày càng khắc nghiệt, việc không ngừng cải tiến và làm mới sản phẩm, dịch vụ chính là cách duy nhất để bạn không chỉ tồn tại mà còn vươn lên dẫn đầu. 

• Cải tiến sản phẩm/dịch vụ hiện có: Để thu hút khách hàng, bạn có thể thêm vào các dịch vụ mới, nâng cao chất lượng trải nghiệm hoặc thay đổi không gian để mang đến sự mới mẻ. 

Ví dụ, một spa có thể giới thiệu thêm các liệu pháp mới như massage thảo dược, tẩy da chết bằng công nghệ cao, hoặc cải thiện không gian thư giãn để tạo cảm giác dễ chịu và sang trọng hơn cho khách hàng.

• Phát triển sản phẩm/dịch vụ hoàn toàn mới: Hãy nghiên cứu và sáng tạo để mang đến những dịch vụ đáp ứng nhu cầu chưa được khai thác hoặc giải quyết các vấn đề mới cho khách hàng. 

Ví dụ, một spa có thể triển khai dịch vụ trị liệu kết hợp công nghệ AI để cá nhân hóa liệu trình chăm sóc sắc đẹp, hoặc mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện như yoga, thiền, giúp khách hàng không chỉ làm đẹp mà còn cải thiện sức khỏe.

Cải tiến sản phẩm và dịch vụ không chỉ là một chiến lược đơn lẻ, mà phải là một văn hóa lan tỏa toàn bộ tổ chức. Như ông Tony Dzung đã chia sẻ, việc cải tiến phải được áp dụng đồng đều từ mọi bộ phận trong công ty, từ nhân viên đến lãnh đạo, để mỗi sản phẩm, dịch vụ đều phản ánh sự sáng tạo và cam kết vượt trội. 

Hãy cùng xem video để hiểu rõ hơn về cách làm mới và cải tiến sản phẩm, dịch vụ tại mọi cấp độ trong tổ chức.

4.2. Tìm kiếm thị trường ngách 

Thay vì lao vào cuộc đua với vô số đối thủ trên thị trường bão hòa, tại sao không tìm một "ngách" nhỏ nhưng đầy tiềm năng mà ít ai để ý? Đây chính là cơ hội để bạn chiếm lĩnh thị trường một cách thông minh và hiệu quả. 

Bằng cách tìm ra những phân khúc khách hàng cụ thể, bạn có thể tạo ra sản phẩm và dịch vụ độc đáo mà không bị cạnh tranh gay gắt. 

• Xác định phân khúc khách hàng cụ thể: Tập trung vào một nhóm khách hàng có nhu cầu đặc biệt mà các đối thủ lớn đang bỏ qua. 

Ví dụ, thay vì bán quần áo cho tất cả mọi người, bạn có thể chuyên cung cấp quần áo cho người tập yoga hoặc các sản phẩm quần áo cho trẻ em sơ sinh được làm từ vải hữu cơ, đáp ứng nhu cầu về sức khỏe và bảo vệ môi trường.

• Phát triển sản phẩm/dịch vụ riêng cho ngách đó: Tạo ra những sản phẩm hoặc dịch vụ hoàn toàn phù hợp với nhu cầu của nhóm khách hàng bạn đã chọn, giúp bạn chiếm lĩnh thị trường một cách dễ dàng và bền vững.

Dưới đây là 5 tiêu chí căn bản mà Mr. Tony Dzung đưa ra giúp chủ doanh nghiệp tìm kiếm thị trường ngách thành công bao gồm:

• Quy mô thị trường 
• Biên lợi nhuận cao
• Cơ hội dẫn đầu thị trường
• Nguồn lực thực thi
• Sản phẩm có sự khác biệt hóa

4.3. Tối ưu hóa chi phí

Khi doanh thu khó tăng trưởng, việc tối ưu hóa chi phí sẽ là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững. Đó là lúc bạn cần phải kiểm soát chặt chẽ mọi khoản chi tiêu để duy trì hiệu quả hoạt động và gia tăng lợi nhuận. Lúc này doanh nghiệp cần:

• Rà soát và cắt giảm chi phí không cần thiết: Kiểm tra lại tất cả các khoản chi tiêu từ nguyên vật liệu, thuê mặt bằng, lương nhân viên cho đến chi phí marketing.

Xác định những khoản chi không mang lại hiệu quả và tìm cách loại bỏ hoặc giảm thiểu chúng, giúp tiết kiệm chi phí mà không ảnh hưởng đến chất lượng.

• Tăng hiệu quả hoạt động: Tận dụng công nghệ, tự động hóa quy trình và tối ưu hóa các hoạt động kinh doanh để đạt được kết quả cao hơn với chi phí thấp hơn. Điều này không chỉ giúp bạn tiết kiệm mà còn gia tăng năng suất, nâng cao khả năng cạnh tranh.

4.4. Sử dụng chiến lược marketing độc đáo

Trong một thị trường đông đúc, việc sử dụng chiến lược marketing độc đáo sẽ giúp bạn nổi bật và thu hút sự chú ý của khách hàng. Để thành công, bạn cần làm cho thương hiệu của mình trở nên khác biệt và dễ nhận diện. 

• Tập trung vào giá trị cốt lõi: Đảm bảo rằng bạn luôn nhấn mạnh những điểm mạnh và lợi ích độc đáo mà sản phẩm/dịch vụ của bạn mang lại, điều mà đối thủ không có hoặc khó có thể sao chép. Hãy làm cho khách hàng cảm nhận rõ sự khác biệt ngay từ lần tiếp xúc đầu tiên.
• Tạo nội dung hấp dẫn: Tận dụng các kênh truyền thông như mạng xã hội, blog, video để kể câu chuyện về thương hiệu của bạn, chia sẻ kiến thức hữu ích và tạo sự kết nối mạnh mẽ với khách hàng. Hãy sáng tạo và để khách hàng cảm thấy họ đang tham gia vào một cộng đồng, không chỉ là người tiêu dùng.
• Khuyến mãi và ưu đãi đặc biệt: Đưa ra các chương trình khuyến mãi độc đáo, chương trình khách hàng thân thiết, hoặc các gói sản phẩm/dịch vụ hấp dẫn để tạo động lực cho khách hàng thử nghiệm và quay lại.

Trong một thị trường bão hòa, nơi sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc áp dụng một chiến lược marketing độc đáo là yếu tố then chốt giúp bạn nổi bật.

Khóa học "Xây dựng và Vận hành Hệ thống Marketing Hiện đại" tại Trường Doanh Nhân HBR sẽ trang bị cho chủ doanh nghiệp những kỹ năng cần thiết để xây dựng chiến lược marketing hiệu quả, vượt qua giới hạn của thị trường bão hòa. 

Bạn sẽ học cách tối ưu hóa giá trị cốt lõi của thương hiệu, tạo ra nội dung hấp dẫn, và triển khai các chiến lược khuyến mãi đặc biệt để thu hút khách hàng và duy trì sự phát triển bền vững. 

Tham gia khóa học và khám phá cách bạn có thể bứt phá, vượt qua bão hòa và xây dựng chiến lược marketing vững mạnh cho doanh nghiệp của mình!

4.5. Định giá hiệu quả

Định giá không chỉ là việc gắn một con số vào sản phẩm, mà là một chiến lược quan trọng giúp bạn khẳng định giá trị và tạo ra sự khác biệt trong mắt khách hàng. Để đạt được thành công, bạn cần phải biết cách định giá một cách thông minh và linh hoạt. 

• Định giá cạnh tranh: Tìm hiểu cách đối thủ định giá và chọn mức giá phù hợp, có thể thấp hơn một chút để thu hút khách hàng, hoặc cao hơn nếu sản phẩm/dịch vụ của bạn có chất lượng vượt trội hoặc tính năng độc đáo mà đối thủ không có.
• Định giá theo giá trị: Nếu sản phẩm/dịch vụ của bạn mang lại giá trị lớn cho khách hàng như tiết kiệm thời gian, tăng hiệu quả công việc, hoặc giải quyết một vấn đề quan trọng, bạn có thể định giá cao hơn để phản ánh đúng giá trị mà khách hàng nhận được.
• Chiến lược giá linh hoạt: Áp dụng mức giá khác nhau cho các phân khúc khách hàng khác nhau, hoặc tạo ra các gói sản phẩm/dịch vụ với mức giá đa dạng, giúp đáp ứng nhu cầu của từng đối tượng khách hàng một cách tối ưu.

Tùy vào mục tiêu kinh doanh và tình hình thị trường, doanh nghiệp có thể lựa chọn chiến lược phù hợp để đạt được kết quả tối ưu. 

Mỗi chiến lược đều có ưu điểm và thách thức riêng, vì vậy việc hiểu rõ nhu cầu, khách hàng và đặc thù ngành nghề sẽ giúp bạn xây dựng một lộ trình phát triển hiệu quả, giúp doanh nghiệp không chỉ vượt qua cạnh tranh mà còn bứt phá và vươn lên dẫn đầu.

5. Nên kinh doanh lĩnh vực nào khi thị trường bão hòa

Theo Mr. Tony Dzung: “Trong một thị trường bão hòa, việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh đúng đắn là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ.”

Dưới đây là những lĩnh vực kinh doanh tiềm năng mà doanh nghiệp có thể khai thác:

1 - Ứng dụng AI để tạo ra sản phẩm và dịch vụ cá nhân hóa

Sản phẩm và dịch vụ cá nhân hóa đang ngày càng chiếm ưu thế trên thị trường, và công nghệ AI chính là công cụ mạnh mẽ để hỗ trợ doanh nghiệp tạo ra những trải nghiệm độc đáo cho từng khách hàng.

AI giúp phân tích dữ liệu người dùng, hiểu rõ sở thích và nhu cầu của họ, từ đó tối ưu hóa việc thiết kế và cung cấp sản phẩm, dịch vụ đúng theo yêu cầu cá nhân. 

Ví dụ: AI có thể được ứng dụng trong việc tạo ra các đề xuất quà tặng, thiết kế nội thất, hay thậm chí cá nhân hóa quy trình làm đẹp, mang đến những sản phẩm hoàn toàn riêng biệt và phù hợp nhất với từng khách hàng.

2 - Sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường

Xu hướng sống xanh và bảo vệ môi trường đang ngày càng trở thành ưu tiên của nhiều người tiêu dùng. Các sản phẩm thân thiện với môi trường, như đồ dùng tái chế, sản phẩm hữu cơ, hay các dịch vụ bảo vệ môi trường như tái chế rác thải hay thiết bị tiết kiệm năng lượng, đang có nhu cầu lớn và sẽ thu hút được đông đảo khách hàng. 

3 - Các dịch vụ liên quan đến công nghệ

Công nghệ phát triển mạnh mẽ, tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ. Việc phát triển ứng dụng di động, thiết kế website, marketing online hay các dịch vụ phần mềm sẽ có nhiều cơ hội phát triển khi nhu cầu số hóa và ứng dụng công nghệ trong mọi lĩnh vực ngày càng gia tăng. 

4 - Dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Với nhịp sống hiện đại và sự quan tâm ngày càng tăng đến sức khỏe, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe như spa, yoga, thể dục thẩm mỹ, trị liệu và dinh dưỡng đang trở thành một xu hướng đáng chú ý. 

Đặc biệt, khi người tiêu dùng ngày càng chú trọng vào việc duy trì sức khỏe và làm đẹp, các dịch vụ này sẽ có tiềm năng phát triển mạnh mẽ.

Thị trường bão hòa không phải là một thử thách không thể vượt qua, mà chính là cơ hội để doanh nghiệp tái cấu trúc và phát triển bền vững. Khi thị trường đã gần đạt đến giới hạn, các chiến lược thông minh như đổi mới sản phẩm, tìm kiếm thị trường ngách, tối ưu chi phí và sử dụng marketing độc đáo sẽ giúp bạn tạo sự khác biệt và nổi bật giữa đám đông. Đặc biệt, với những chiến lược phù hợp, doanh nghiệp có thể không chỉ tồn tại mà còn vươn lên dẫn đầu, vượt qua cạnh tranh và phát triển mạnh mẽ.